Een voormalige strafgevangenis getransformeerd tot opleidingsinstituut

In de voormalige strafgevangenis aan de Havenstraat in Amsterdam Oud-Zuid realiseerde Heddes Bouw & Ontwikkeling een nieuwe locatie voor The British School of Amsterdam. Dit opleidingsinstituut was voorheen op drie verschillende plekken in Amsterdam gehuisvest. Met deze nieuwe locatie aan de Havenstraat heeft The British School of Amsterdam haar wens om de vier afdelingen (Early Years, Infant, Junior en Senior) onder één dak te huisvesten in een gebouw met karakter en historie, in vervulling laten gaan.

Het bestaande gebouw is ontworpen en gerealiseerd in de periode 1888 tot 1891 naar het ontwerp van W.C. Metzelaar, rijksingenieur-architect voor gevangenisgebouwen. Atelier PRO heeft samen met Van Hoogevest Architecten en Bureau Sant en Co het winnende voorstel voor de nieuwe bestemming van het gebouw gewonnen. De uitvraag voor het ontwerp is beknopt maar heel veelzeggend geweest: draai de functie van het "gebouw waar iedereen uit wil" om, naar een school waar iedereen wil blijven.

Naast dat de herinnering aan het originele gebouw levend zal blijven, is er ook nieuwbouw geplaatst. De bestaande structuur van het gebouw met haar vier vleugels is intact gebleven, elke vleugel is uitgebreid met een stukje nieuwbouw. Zo heeft elke afdeling een eigen vleugel gekregen.

Beeldmateriaal: Atelier PRO

Een gebouw met een verhaal

Het bestaande gebouw dateert uit het einde van de 19^e eeuw en is ontworpen door W.C. Metzelaar, rijksingenieur-architect voor gevangenisgebouwen. Tot het jaar 2010 heeft het gebouw dienst gedaan als detentiecentrum, in de periode erna werd het als huisvesting voor diverse groepen gebruikt.

De vorm van het gebouw is als een kruis, dat aan elke zijde is verlengd met een stuk nieuwbouw. Zo zijn vier vleugels ontstaan die elk door een andere afdeling worden gebruikt. Elke vleugel wordt ingericht passend bij de leeftijd van de gebruikers.

Een voormalige gevangenis omtoveren tot school, dat is een bijzondere opgave.

Uit de sloopwerkzaamheden werd grofweg 240 kuub puin afgevoerd. Dit puin was afkomstig van inpandige wanden en uit de gevel waarin diverse doorbraken zijn gemaakt. Vanuit de gevel zijn zo veel mogelijk stenen 'gered’ voor hergebruik op plekken waar bestaande scheuren moesten worden hersteld of voor de aanheling van nieuwe kozijnen. Denk hierbij aan plekken waar eerst nog gevangenistralies zaten of verhoogde ramen. Deze maakten plek voor grotere ramen voor meer lichtinval in de ruimtes. Grofweg 10.000 bakstenen zijn schoongemaakt en hergebruikt. Zo kregen oude materialen een nieuw leven.

Naast het bestaande gebouw zijn 220 palen geboord. Er is gekozen voor boren in plaats van heien om buurtbewoners geen hinder van de werkzaamheden te laten ondervinden.

Dit gebouw heeft een verhaal en het zijn subtiele details die je daaraan doen herinneren. Onder de verflagen van het metselwerk kwamen prachtige dingen tevoorschijn.

Erik Vreeker Projectleider Heddes Bouw & Ontwikkeling

Old meets New

Waar het oude het nieuwe ontmoet, ontstaan mooie dingen. Kenmerkende onderdelen zijn behouden en in ere hersteld en de oude gangen werden voorzien van de benodigde infrastructuur voor het moderne onderwijs.

British School of Amsterdam valt in de prijzen

Op 9 december 2021 ontving ons project een prachtige prijs: de Amsterdamse Geurt Brinkgreve Bokaal, bestemd voor de opdrachtgever van het beste herontwikkelings- of renovatieproject van erfgoed.

De prijs werd uitgereikt door Marieke van Doorninck, wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling, aan Evelien Van Beek, verantwoordelijk voor de architectuur van de renovatie en werkzaam bij atelier PRO architects en aan Paul Morgan en Bas van Haver RC, van The British School of Amsterdam. Marieke van Doorninck benadrukte dat dit gebouw erfgoed is dat de stad maakt, dat blijvend is en ook vernieuwt. Het was een plek die bedoeld was om mensen op te sluiten, maar is nu een plek bedoeld om kinderen op te voeden, te onderwijzen.

Schooldomein

De spraakmakende transformatie van een monumentaal pand.

Lees het artikel hier

Rondleiding door het getransformeerde gebouw

Neem een kijkje in dit unieke pand; een voormalige strafgevangenis verbouwd tot schoolgebouw.

Bekijk video