Anders wonen?

De visie van Tijmen Schrauwers

Een miljoen woningen bouwen in 9 jaar?

Onze collega Tijmen Schrauwers is Hoofd Planontwikkeling bij Heddes. 

"Men wil ‘Meer dan een miljoen woningen erbij tot 2030. In mijn dagelijkse wandelrondje merk ik dat de uitbreidingen hier in de omgeving vooral bestaan uit grondgebonden woningen. Moeten we niet bewuster omgaan met deze ruimte? Meer stapelen, geclusterd bouwen en bestaande bebouwing beter benutten?

Je zou het niet verwachten van het meest dichtbevolkte land van Europa. Maar Nederlanders wonen groot, gemiddeld 65 vierkante meter huis per persoon. Daarmee leven we een stuk ruimer dan in Duitsland, zij hebben daar zo’n 46 vierkante meter per persoon. Een Engelsman moet het gemiddeld met 44 vierkante meter doen. Dit simpele feit heeft mijn kijk op het woningdebat wel geheel veranderd. Daarin gaat het namelijk altijd over aantallen woningen en eigenlijk nooit over het oppervlak.

 

Gemiddeld woongenot in Europa per persoon:

  • 44 m2 in Engeland
  • 46 m2 in Duitsland
  • 65 m2 in Nederland
Het is voor mij een vraag of dat gaat lukken, een miljoen woningen erbij in 9 jaar. In het huidige tempo van 70.000 woningen per jaar in ieder geval niet. Er zijn dus te weinig bouwplannen, de stikstofcrisis en met name de te lange vergunningsprocessen vertragen het bouwtempo verder. Bovendien is er ook ruimte nodig voor windmolens, zonneparken, industrie, havens en vliegvelden. Nederland raakt volgebouwd als we niet nog iets van ons groen willen behouden.


Wat ik jammer vind, is dat in deze discussie er dus veel minder aandacht uitgaat naar hoe groot huizen eigenlijk moeten zijn en wat voor product nu eigenlijk geschikt is. Woonruimte zou een belangrijker onderwerp moeten zijn ben ik van mening. Als je daar naar gaat kijken, blijkt er ineens veel meer mogelijk - ook in de bestaande omgeving.


Het is namelijk alleen al zo dat als je alle ruimte in bestaande woningen bij elkaar optelt die mensen niet per se nodig hebben, je drie miljoen extra mensen een huis kunt geven. Dat is een stuk meer dan de totale verwachte bevolkingsgroei tot 2035. Zou nieuwbouw dan overbodig zijn?
In theorie wel, maar natuurlijk ligt dat niet zo eenvoudig. Er kan wel woonruimte over zijn in het Noord-Hollandse Wieringerwerf, maar iemand uit Limburg zal daar niet alleen voor het huis naartoe komen. De meeste mensen wensen in de buurt te blijven van hun werk, vrienden en sportclub. Reden dus om goed met elkaar te kijken naar de beschikbare ruimte en de woonproducten, met alleen nieuwbouw gaan we het niet redden.

Bekend is dat het goed zou zijn dat de huidige generatie die inmiddels zonder kinderen in een grote woning woont, zou verhuizen naar iets kleiners om zo ruimte en doorstroming te creëren in de huizenmarkt. Er zijn echter te weinig kleine huizen beschikbaar, die passen bij de behoefte van deze doelgroep. Daarnaast heeft de huidige woningvoorraad zich niet aangepast aan de toename van het aantal kleine huishoudens. Ouderen zitten in hun grote huizen dus net zo vast als starters die zich geen fatsoenlijke woning kunnen veroorloven.

Deze tijd vraagt dus niet alleen maar om ‘kleiner wonen’, simpelweg meer bouwen van het zelfde of hoger stapelen. Het vraagt vooral om meer creativiteit, niet alleen in product maar ook in het proces daar naartoe. Dit, om de ruimte binnen de stedelijke omgeving nog beter te benutten. En zo iedereen een woning te kunnen bieden die ook voorziet in de sociale behoefte op dat moment, want wonen is een recht!

Als Heddes hebben we in de afgelopen jaren in veel projecten antwoord gegeven op dit vraagstuk, woonvormen in binnenstedelijke situaties; liefst modulair uitgevoerd en in afmeting en uitstraling te variëren. Nieuwe iconen van de stad. Combinatie tussen bestaande- en nieuwbouw. Foodcenter in Amsterdam is zo’n mooi voorbeeld. Clusteren van bedrijven waardoor er ruimte ontstaat voor wonen en dat op dezelfde vierkante meters. Zoeken naar deze oplossingen is voor de komende jaren onze gezamenlijke uitdaging, laten we voorzichtig zijn met de ruimte die we hebben! Als Heddes bouwen wij graag het antwoord daarop!"